DU LỊCH THẾ GIỚI BRUNEI

Brunei: "The Kingdom of unexpected treasures"

Brunei một vương quốc rất nhỏ bé ở bán đảo Borneo, Mã Lai ; nhỏ bé về diện tích địa lý nhưng tài sản thì không nhỏ tí nào. Cái sự "unexpected treasures" đó chính là nguồn vàng đen(dầu khí)làm thay đổi diện mạo, số phận của Brunei từ thập niên 30 của thế kỷ 20.

Seria Oil Field : điểm cuốn hút chúng tôi thăm viếng Brunei trước nhất là vùng đất dầu mỏ này; Seria Oil Field thuôc Belait District cách thủ đô Brunei khoản 80 Km về hứong tây nam. Vùng đất này trước khi khám phá ra dầu hỏa(1924) thì chỉ là đầm lầy với các chim chóc và chỉ có khoản 100 cư dân sinh sống mà thôi. Nhưng ngày nay sầm uất với đông người  vì công ty Brunei Shell Petrolium (BSP) độc quyền khai thác dầu khí ở đây với các khu chứa dầu thô và nhà máy lọc dầu hiện đại.

Hiện nay tại đây người ta khoan lấy dầu theo phương pháp "snake" chạy đường ống cong như con rắn

lượn. Dùng phương pháp này có lợi ích kinh tế nhiều vì giá thành rẽ hơn và có thể khai thác vào những túi dầu trong hóc ngách mà phương pháp cũ khó có thể tiếp cận một cách hiệu quạ

Đi thăm viếng trung tâm oil & gas development chúng tôi được biết Brunei may mắn có các mỏ dầu khí rất cạn chỉ gần khoản 200 mét là đã có thể tìm thấy dầu. Và cái mỏ "vàng" đầu tiên được tìm thấy ở ngoài biển nhưng rất gần bờ. Chúng tôi đứng trong bờ nhìn xa xa là đã thấy Well số 1 và cũng tại giếng dầu này tháng 7, 1991 Brunei khai thác thùng dầu thứ 1 tỉ, nên họ xây dựng một monument kỷ niệm.

Chúng tôi thắc mắc hỏi dầu khí này khai thác rồi lợi nhuận chia cho dân như thế nào? có giống Alaska cho dân dividend mỗi năm hay không? người tour guide cho biết rằng Hoàng gia thỏa thuận với hãng BSP theo khai thác 50% số lượng dầu dành cho phúc lợi toàn dân Brunei. 50% số lượng còn lại sau khi trừ hết chi phí sản xuất, lợi nhuận ròng sẽ chia hai cho hãng BSP và hoàng gia Brunei. Bởi thế không lạ khi hoàng gia Brunei được coi là một trong những vương triều giàu nhất thế giới.

Về phía nhân dân Brunei với 50% (gross) dầu, họ được hưởng giáo dục, y tế nhà ở và hầu như...free.

Thật ra đi bệnh viện cũng trả 1 đồng tượng trưng ; nhà ở thì chính phủ xây rồi cho mướn mồi tháng trả tượng trưng vài trăm và sau 30 năm thi thành nhà của mình khỏi trả thêm gì cả. Điện, gaz trong nhà đều...free. Có một điều còn chưa được "update" là trong nhà bếp nấu gas vẫn còn phải xài bình gas chứ không có đường ống dẫn gaz vào thẳng trong bếp như ở USA.

Cầu đường, các công trình công cộng đều xây dựng đẹp đẽ nhờ tiền dầu , nhưng quý vị có biết thời gian này (2015-2016) giá dầu xuống thê thảm nên tất cả các công trình nào đang xây dựng dang dở cũng phải tạm ngưng chờ ngày...dầu lên giá !

Về phía hoàng gia Brunei với lợi nhuận dầu hỏa 25% họ trở thành một trong những vương triều giàu có bật nhất nhì, với cuộc sống xa hoa (thật trái ngược với hoàng triều Bhutan )thấy ngay trước mắt là

Istana Nurul Iman Palace : theo anh ngữ có nghĩa là "Palace of the Light and Faith" được thiết kể bởi kiến trúc sư Leandro V. Locsin và do công ty người Filipino- Ayala Corporation thi công tiêu tốn hơn 1.4 tỷ USD. Đây được xem như cung điện lộng lẫy, rộng lớn nhất thế giới với 1,788 phòng , 257 phòng tắm, garage đậu hơn trăm chiếc xe. Cung điện còn có phòng cầu nguyện rộng cho 1,500 người và phòng khánh tiết có sức chứa 5,000 người. ( ghi chú : cung điện không mở cửa cho mọi người dân thường cùng du khách nên chúng tôi chỉ có thể chụp hình bên ngoài)

Empire Club Country and Resort được đánh giá sáu sao do hoàng tử út trẻ người chơi sang xây

dựng là chỗ nghỉ ngơi cho bạn bè khi đến viếng thăm hoàng tử. Nhưng hôm nay với tinh thần "tiết kiệm" hoàng gia đã đem cơ sở này làm thành khách sạn cho du khách mướn với gía hotel 6 sao. Khách sạn rộng lớn , trang trí nội thất có mạ vàng. Nhưng so sánh thì vẫn còn thua xa khách sạn Al Burji bên Dubai.

Ngoài Empire Club, các hoàng tử còn có Polo Club để dành đua ngựa cùng bạn bè và sau khi chơi chán thì cũng có Royal Club nhà hàng để cùng nhau "chén chú, chén anh"...kể ra bạn của mấy hoàng tử này cũng sướng nhỉ??!!!

Sự xa hoa của Brunei còn thể hiện qua những ngôi đền Hồi giáo lộng lẫy như

Sultan Omar Ali Saifuddin : là ngôi đền đẹp nhất châu Á , được xây dựng từ cuối thập niên 1950, mái mạ vàng với nền đá cẩm thạch; phía trước có ceremonial ship để cầu nguyện. Đền này là "postcard photo" và cũng là hình ảnh tiêu biểu của Brunei.

Thánh đường JameAsr : đẹp thứ nhì sau Sultan Omar nhưng lại là đền thờ Hồi giáo lớn nhất châu Á. Đền được xây dựng từ 1988 và khánh thành năm 1994 để kỷ niệm 25 trị vì của vua đương thời cũng là vị vua thứ 29 của Brunei; do đó đền có 29 cột cẩm thạch ở trung tâm đền. Phía trước có một nhà lớn để giày dép trước khi vào trong và phải mặc áo choàng đen do các nhân viên ở đền cung cấp. Bên trong có 2 phòng cầu nguyện nam, nữ rất lớn. Trước khi vào cầu nguyện có các vòi nước để rữa tay chân.

Tuy hạ tầng cơ sở tốt lành nhưng người dân Brunei cũng có truyền thống thích sống trên sông nước nên họ có khu làng nổi trên sông

Kampong Ayer( Kampong là Village và Ayer là river =River Village) : khu làng này có lịch sử hơn

600 năm vì thời chưa khám phá ra dầu thì đời sống dân chúng cũng cơ cực, nhưng ngày nay đã giàu lên số đông vẫn quen với nếp sống này với hơn 30 ngàn dân; tuy nhiên các tiện ích trong nhà đã được cải tiến cho kịp trào lưu. tuy nhà nổi trên sông nhưng cũng không kém gì các bungalow của các resort. Tất cả high tech đều được áp dụng. Khu nhà nổi cũng có quán cafe, nhà hàng ,cũng có những lối đi bằng bêtong. Đừong ống cáp quang điện chạy dưới lòng sông nên bầu trời của khu Kampong Ayer rất quang đãng không có dây hay cột điện vướng bận.

Từ bên đất liền có rất nhiều tàu nhỏ làm phương tiện di chuyển qua lại làng nổi chỉ 10 phút.

Hiện nay Brunei vẫn tiếp tục phát triễn thêm các khu làng nổi ở dọc con sông Brunei river

PHỞ VIỆT Ở BRUNEI

Tò mò tìm hiểu trên Facebook và Google chúng tôi thấy có Phơ Real Brunei do nghệ sĩ Mai Lan của Hà Nội và bạn trai người Brunei Kevin Lo cùng hợp tác kinh doanh từ 2011. Biết địa chỉ tiệm ở Tíme Square Brunei, chúng tôi dành chút thời gian trước khi trở về( vì Time Square gần phi trường) để ghé qua thăm cho biết.

Đến nơi là một khu food court với nhiều quán ăn của nhiều nước châu á và Phở Real cũng hiện diện. Hỏi thăm thì không có ai nói tiếng Việt và họ cho biết chủ nhân Kevin Lo đã sang nhượng nhà hàng cho chủ mới là một người Phi Luật Tân không còn MaiLan-Kevin như hồi xưa( hỏi thăm mấy bạn ở SG thì nghe nói chuyện tình ML tan rã nên business cũng...sang tay)

Chúng tôi đến vào lúc xế trưa qua giờ lunch nên khách vắng vẻ đo đó chúng tôi không ăn thử để biết xem vị thế nào nhưng nhìn các hình trên menu thì không giống tô phở thuần túy của VN. Thôi giả từ một thương hiệu "Real" mà không biết có thật là "Real" khi do đầu bếp là người Phi thực hiện???

Side trip from Brunei

LABUAN ISLAND (Malaysia)

Thuận đường từ Brunei chúng tôi đi one day tour đến đảo Labuan thuộc Mã lai. Ferry khởi hành từ bến cảng Brunei hết 1.5 tiếng thì cập đảo. Mỗi ngày có một chuyến Brunei-Labuan lúc 8 giò sáng và trở về từ Labuan-Brunei lúc 4 giờ chiều. Nếu trễ thì phải chờ qua ngày hôm sau.

Nhiều người Brunei thích qua Labuan để mua sắm vì hàng hóa ở đây rẽ hơn bên Brunei nhiều.(Brunei không sản xuất nhiều sản phẩm chủ yếu bán dầu khí mà thôi)

Đảo Labuan là một trong những điểm di tích lịch sử của thế chiến

Peace Park

thứ hai ; vào ngày 10 tháng Chín 1945 vị thiếu tướng chỉ huy quân đội Nhật tại Đông Nam Á đã đầu hàng vô điều kiện và tướng George Woollen chỉ huy quân Úc thay mặt đồng minh chấp nhận sự đầu hàng này. Tại ngay địa điểm lịch sử này của năm xưa, ngày nay là Surrender Point và chỉ cách 50 mét là địa điểm ký kết hiệp ứơc đầu hàng và cũng đánh dấu chấm dứt chiến tranh ở vùng Borneo.

Kế cạnh Surrender Point người ta xay dựng Peace Park  do Nhật tài trợ để to lòng hối tiếc cho những việc làm trong quá khứ và cũng để tưởng niệm ,vinh danh, và kính trọng những chiến sĩ, những con người  đã hy sinh trong thế chiến thứ hai. Peace Park cũng là sự hứa hẹn tình hữu nghị hòa bình giữa Mã Lai và Nhật.

Thưa quý vị từ bờ biển của Labuan, người tour guide đã chỉ cho chúng tôi thấy một hòn đảo là nơi của nhiều thuyền nhân Việt Nam tạm định cư trên bước đường đi tìm tự do trong thập niên 80 của thế kỷ trước. Cái ngày đó người thuyền nhân VN trên những chiếc thuyền mỏng manh, đơn sơ, còn chúng tôi hôm nay đi trên một ferry trọng tải lớn, ngồi ghế first class nhưng vẫn bị say sóng quá chừng thì mới hiểu sự chịu đựng của những thuyền nhân VN mạnh mẽ như thế nào và họ thật sự quá can đảm!

Hôm nay ngồi ghi lại ký sự này trong thời điểm gần ngày quốc hận 30 tháng tư chúng tôi cũng xin gởi lòng cảm phục của mình đến tất cả thuyền nhân VN ngày xưa, và nhất là với những vị đã phải hy sinh cuộc sống trên con đường đi tìm tự do !

Xin cám ơn quý vị đã theo dõi và xin hẹn next trip!

San Francisco Tháng Tư 2016