DU LỊCH THẾ GIỚI: NEW CALEDONIA (TÂN THẾ GIỚI)

CHÂN TÌNH CHÂN ĐĂNG

Welcome to Noumea

New Caledonia(NOU) là vùng lãnh thổ thuộc Pháp nhưng ở tuốt miền Nam Thái Bình Dương. Đó là một nhóm nhiều đảo nhỏ và chỉ cách Úc khoản 3 giờ máy bay.

Nhân chuyến đi Úc tháng Ba 2018 chúng tôi tiện đường bay qua Noumea là thủ phủ của New Caledonia.

Theo lịch sử thì từ đầu thế kỷ 20 khi VN bị Pháp đô hộ, chính phủ Pháp đã chiêu mộ cũng như đày những tù nhân Việt Nam qua NOU làm phu mỏ vì NOU nổi tiéng về các mỏ Nikel.

Đến sau khi Pháp thua trận Điện Biên Phủ và VN bị chia hai đất nước thì số phận những người mộ phu này bước sang một ngã rẽ khác vì bị coi như vô tổ quốc. Chính quyền Hà Nội bèn nhân cơ hội chiêu dụ hồi hương. Rất đông người Việt lúc đó đã nghe theo "lời đường mật "(nói theo 1 nhân chứng lịch sử- anh Andre Tran)cùng nhau "quy cố hương". Nhưng về đến Hà Nội thì ôi thôi "vỡ mộng thiên đường". Mãi cho đến thời điểm 1978-1979 theo phong trào nạn kiều, các vị đó lần lượt vượt biên và đã trở lại NOU xây dựng lại cuộc sống cho đến hôm nay.

Xin hãy theo chúng tôi làm quen với cộng đồng người Việt tại NOU để biết thêm đôi điều về sinh hoạt của cộng đồng Chân Đăng.

Trước tiên khi book khách sạn chúng tôi thấy ở site booking.com có En Plein Coeur Du Centre-Ville

with Mrs. Vinh Bui at En Plein Apart.

ghi chú "We Speak Vietnamese"; thế là chúng tôi chọn chỗ này để trú ngụ. Chris là chủ của apartment thuộc thế hệ thứ ba của người Chân Đăng( khoản U90), sinh ra và trưởng thành tại NOU nhưng nói tiếng Việt giọng Bắc rất rành(chỉ tội không biết viết). Check in cho chúng tôi là Laurence anh trai của Chris. Sau này mới biết thêm Laurence đã tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa bên Pháp nhưng về NOU không có bệnh nhân do đó Bác Sĩ...thất nghiệp bèn mở trường dạy nhạc để...tiêu khiển.

Chúng tôi là những vị khách trọ người VIệt đầu tiên của Chris nên được Chris giới thiệu với gia đình để làm quen. 

back yard of Mrs Vinh Bui's house

Mẹ của Chris là Chị Vinh thuộc thế hệ thứ hai của người Chân Đăng (sinh vào khoản thập niên 50's) và theo ba mẹ cũng chịu đựng giòng lịch sử thay đổi trong thời kỳ niên thiếu. Nhưng hôm nay thì gia đình chị Vinh rất thành công trong kinh doanh. Đã từng mở nhà hàng bán Phở cùng các thức ăn VN. Bây giờ thì chỉ còn kinh doanh...địa ốc. Chị Vinh rất hiếu khách, niềm nở thết đãi chúng tôi Phở Arcade và cho biết chị là...landlord của tiệm này. Rồi trên đường đi qua nhiều mảnh đất trong khu dự trù phát triễn đều có phần của chị Vinh.

 Chị đưa chúng tôi về "túp lều lý tưởng" của gia đình bên bờ biển

rất nên thơ. Nơi đây Laurence và Chris dự trù sẽ phát triễn khu resort du lịch trọn gói có cả yatch đê buổi chiều đi câu mực trên biển. Thấy hấp dẫn không các bạn?

Nhưng chị Vinh vẫn còn đứng sau anh rễ của chị hiện là chủ nhân của hai mỏ Nikel mà Trung Cộng cứ lăm le mua lại.

Và trên hết phải nói đến Ông Bùi Duyệt "trùm đại gia" của NOU. Đi đâu cũng thấy biển tên ông trên hầu hết các cơ sở thương mại đủ các ngành nghề mà nhân viên toàn là người bản xứ.

Từ apartment của Chris, chúng tôi chỉ đi bộ khoản 3 phút là đến khu Asiatique Quartier nơi có dựng tượng gia đình Chân Đăng mà công đầu về gây quỹ là Ông Đặng Văn Nha. Tượng được dựng năm 2013 để đánh dấu, ghi ơn người Việt đã góp nhiều công sức trong sự phát triễn kinh tế của NOU từ đầu thế kỷ 20.

Trên con đường này chúng tôi gặp gỡ làm quen rất nhiều người Việt. hãy ghé vào tiệm của anh Andre Tran. Anh cùng thế hệ với chị Vinh và dĩ nhiên cùng hoàn cảnh lịch sử. Anh nhớ lại thời niên thiếu phải theo cha mẹ hồi hương "ôi thời về Hà Nội kinh lắm! Bao nhiêu tài sản bố mẹ đem về đều bị lấy sạch"

Từ tiệm anh Andre chúng tôi đi bộ đến Noumea Marche'(chợ trung tâm) Ở

with Andre Tran

đó cũng có rất nhiều sạp hàng của người Việt.họ bán các nông sản, rau quả trong vườn nhà. Gặp chị Loan vui tính, tốt bụng cái gì cũng cho,không lấy tiền.

Gặp cô Lan chuyên bán đồ lưu niệm cho các du khách từ các tàu du lịch( Cruise ship)cặp bến NOU mỗi ngày.

Các tiệm "snack" hay tiệm bán lunch hầu hết đều do người Việt kinh doanh. Họ có bán "nem" 1 cây 150 XFFkhoản 1.5 USD) Đây là chả giò của người miền Nam chứ không phải nem chua.

"Nem"

Những tiểu thương chúng tôi gặp qua cũng rất hào phóng sẵn lòng cho chúng tôi ăn thử và tất cả đều cho biết "ở đây nếu chịu khó thì kiếm tiền rất...dễ "chỉ cần làm bánh các loại bỏ mối cũng hốt...bạc".

Đi xôi nam về bờ biển Ansa Vista có các nhà hàng Việt như Kim Sơn, Ha Noi Plage (nơi này có giá đắt nhất :27 USD/ một tô phở) , và có cả tiệm mang tên "Uncle Hồ". Chúng tôi hỏi chị Loan "có ai biểu tình phản đối tên tiệm này như bên Brisbane không?" Chị cười nói nhỏ" Ở đây bây giờ lẫn lộn nhiều lắm "

Hôm đến Ha Noi Plage chúng tôi thấy poster quảng cáo chương

trình văn nghệ ca sĩ Đan Nguyên sẽ đến NOU trình diễn vào tháng tư 2018 vé 10,000 XFF (khoản 100 USD)

Vợ chồng chị Vinh cũng hoạt động cộng đồng rất tích cực nên qua chị Vinh chúng tôi quen biết thêm nhiều người Việt như anh Đinh Ngọc Riệm, chủ tịch cộng đồng người Vệt tại NOU, thế hệ thứ hai đã thất thập. Anh Riệm giúp liên lạc lãnh sự về các công việc giấy tờ hành chánh. 

Nam Hai Pho Da temple

Chúng tôi cũng được đưa đến thăm chùa Nam Hải Phổ Đà do các Phật tử Việt cúng dường đóng góp xây dựng nên một ngôi chùa rất bề thế, tuy nhiên chùa không có vị sư trụ trì nên mỗi lần lễ lớn phải thỉnh nhà sư từ Úc sang.

Về việc di trú thì hiện nay chính sách nhập tịch ở NOU rất hạn chế vì chính Phủ Pháp không muốn làm sai lệch tỷ lệ giữa người bản địa(gốc tây đen nguyên thủy và người nhập cư(các sắc dân khác). Người tây đen ở đây đang muốn tự trị tách rời khỏi Mẫu quốc Pháp và đến tháng 10, 2018 họ sẽ có cuộc bỏ phiếu chọn lựa giống bên Anh vậy. Nhưng theo ý cộng đồng người Việt thì không tán thành việc tách rời Pháp vì nếu để cho tây đen tự trị, họ sẽ nhượng quyền cai trị lại cho...Trung Cộng vì người Tây bản địa rất...lười làm việc.

Chỉ mấy ngày ngắn ngủi ở NOU nhưng chúng tôi đã nhận được rất nhiều chân tình từ người Chân

American Soldiers Memorial in NOU

Đăng. Nghe chúng tôi từ nước Mỹ xa xôi đến ai cũng niềm nở, ân cần vì có lẽ cũng rất ít người Việt tại Mỹ lại vượt đường xa hơn 20 ngàn dặm để đến NOU chỉ để đi thăm cho biết sự tình?!

Cái quá khứ mộ phu của Người Việt tại NOU đã bị đẩy lùi xa trong quá khứ. Ngày nay trong thế kỷ 21, cộng đồng người Chân Đăng tuy chỉ hơn 5,000 thật sự lớn mạnh, phát triễn vững chắc và đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt, đời sống, kinh tế New Caledonia.

Mong các thế hệ tiếp nối như Chris, Laurence tiếp tục làm rạng danh tổ tiên Việt trên quê hương New Caledonia. "Con hơn cha là nhà có Phúc" đó là nhà Chân Đăng!

Xin cám ơn tất cả các quý vị Chân Đăng chúng tôi đã có duyên gặp gỡ để viết lên những dòng ký sự này !

Cám ơn các bạn đã theo dõi và xin hẹn next trip!

San Francisco April 2018