DU LICH THE GIOI- MOROCCO

MOROCCO: Sự thần kỳ của Bắc Phi- Cửa Ngõ Bắc Phi

Vào cái lúc mà nền kinh tế thế giới đang suy trầm như lúc này thì đi du lịch rất có lợi vì hầu như các hãng máy bay đều giảm giá. Chúng tôi đến Morocco bằng Air France và thật sự thấy “tội” cho business của nó. Chuyến bay rất nhiều chỗ trống, một mình chúng tôi chiếm trọn 3 ghế để nằm thẳng cẳng cho hết đoạn đường bay dài mười mấy giờ. Đã vậy mà các bữa ăn trên máy bay lại có thực đơn in trên giấy bìa cứng, màu sắc đẹp mắt và chưa hết đâu, vì đi vào quốc gia hồi giáo nên trên khay thức ăn còn phải để một tấm giấy nhỏ ghi bằng Anh ngữ là “bảo đảm thức ăn này không có thịt heo” (guarantee this meal contains no pork). Các loại rượu uống thì tha hồ champagne, vin trắng, đỏ của xứ Pháp phục vụ miễn phí, mà thái độ phục vụ của tiếp viên phi hành cũng rất ga-lăng điệu nghệ của xứ “con gà trống”.

Chúng tôi đi qua hải quan Morocco không có một  trở ngại gì, và tiếp theo thì phải chuyển sang chuyến bay nội địa bay về miền bắc  đển Fes. Bay nội địa thì dĩ nhiên không thể như quốc tế. Sử dụng hãng Royal Air Maroc từ Casa đến Fes chỉ 1 giờ bay theo máy bay nhỏ khoản 50 người. Nhưng thấy nó còn tệ hại hơn cả xe đò VN nghĩa là đúng giờ khởi hành mà chưa bán hết vé thì máy bay chưa cất cánh; chúng tôi đã phải chờ hơn 1 tiếng đồng hồ để hành khách tiếp tục đến cho đủ mới bay. Có một vài ông hành khách cũng la người Ma Rốc không kiên nhẫn đã lớn tiếng la ó (đoán qua cử chỉ thôi vì không hiểu họ nói gì), phản đối với cô tiếp viên và viên phi công. Cuối cùng thì chúng tôi cũng tới được nơi muốn đến để làm một cuộc du hành ngắn gọn qua các vùng nổi tiếng của Morocco cho thoả chí “tang bồng” và cũng để giúp nền kinh tế thế giới phải không quý vị?

Morocco hay còn được gọi là Ma Rốc (theo âm tiếng Pháp) là quốc gia ở Bắc Châu Phi nằm giữa con đường nối liền Châu âu, và Trung Đông nên được mệnh danh là “Cửa Ngõ Bắc Phi” giúp trong sự giao thương giữa các miền trong vùng.

Quốc gia này rông khoản 250 ngàn km vuông, đã chịu sự thuộc địa của Pháp từ 1912 đến 1956 mới được Pháp trao trả độc lập nhưng cũng rơi vào sự kiểm soát của Tây Ban Nha đến năm 1976 mới hoàn toàn độc lập theo chính thể đại nghị vừa có vua vừa có Thủ Tướng. Dân số hiện nay chỉ khoản 30 triệu người. Vị vua hiện tại là vua Mohammed V nắm nhiều quyền hành hơn vị thủ tướng (khác với Anh). Thủ đô là Rabat nhưng Casablanca mới là nơi sầm uất nhất được coi như thủ đô về kinh tế, tài chánh. Ngay cả phi trường quốc tế cũng ở tại Casablanca chứ không tại Rabat (cách Casa 100 km).

Dưới thời thuộc địa Pháp giáo dục chỉ dành cho nhà giàu. Đến khi được độc lập thì chính phủ cưỡng

Carpet made in Morocco

bách giáo dục từ bậc tiểu học. Nền giáo dục công lập chỉ có 1 trường đại học tư mà thôi, và học phí tại trường này khoản 11 ngàn USD/ năm/ một học sinh. Học sinh trung học đi học 2 ca sáng chiều mỗi ngày. Ảnh hưởng của Pháp còn rất lớn trong nên giáo dục của Ma Rốc. Mọi nơi đều sử dụng song ngữ Ả Rập va Pháp. Riêng đối với lớp trẻ thì nói thêm cả tiếng Anh. Coi ra thì người Ma Rốc giỏi hơn người Hoa Kỳ nhiều vi họ có thể giao thiệp cả 3 thứ tiếng dễ dàng hơn mà trong đó có một ngôn ngữ rất khó học là Ả Rập. Nhờ dịp đi Ma Rốc này mà chúng tôi đã có dịp ôn lại cái vốn “Cua xào lăng” của mình học từ hồi năm nào. So với người Parisien thì mình khó giao tiếp nhưng với người Ma Rốc thì tiếng Pháp của mình cũng tàm tạm có thể hiểu nhau để không đi lạc đường. Các nguời Ma Rốc lớn tuổi nói tiếng Pháp cũng giống thế hệ cha chú của người Việt vậy đó.

Dân tộc Ma Rốc nguyên thuỷ có 4 chủng tộc mà nổi trội là giống Berber. Bây giờ những người nàySahara. Người Berber nổi tiếng về dệt thảm đẹp nhất Ma Rốc. Một tấm thảm được đánh giá bằng tổng số mũi dệt, càng nhiều mũi dệt (knots) trên một diện tích thảm càng đắt tiền. Có tấm thảm được dệt đến 450 ngàn mũi trong một mét vuông. Giá cả cũng còn tùy vào hoa văn và dệt một mặt hay 2 mặt. Càng nhiều chi tiết giá càng cao. Thảm còn là món quà hồi môn cô dâu đem về nhà chồng . Cho nên người thiếu nữ nào có tài dệt thảm thì không sợ bị.. ê sắc” (như Ác Tiên).

trở thành “thiểu sô” (cũng giống như người da đỏ ở xứ Hoa Kỳ vậy). Họ sống thành bộ lạc ở những làng nhỏ gọi là “medina”, hoặc ở trong sa mạc

Chúng tôi có dịp viếng thăm một vài gia đình gốc Berber và theo truyền thống họ tiếp đãi kh ách   và trà của Ma Rốc uống với một loại đường như đường phèn nhưng mà là một tảng rất lớn phải dùng búa đập mới vỡ.

bằng trà bạc hà. Họ nấu nước pha trà ngay trước mặt khách,

Chúng tôi cũng đ ược chiêu đ ãi một món ăn thuần tuý của Ma Rốc là Tarines. Tarines là một cái thố cạn như cái dĩa bằng sành, có nắp đậy. Thịt để bên trong, rau củ phủ bên ngoài và hầm với gia vị cho chín nhừ. Khi ngồi vào ăn thì khách phải múc ngay cái phần ở trước mặt mình cho dù đó là cái mình không thích. Chỉ có chủ nhà mới có quyền gắp bất cứ phần nào của Tarines. H ọ nấu với thịt bò thì vị cũng tựa như Ragu.

Người Ma Rốc còn ăn cả con ốc sên (không phải con ốc bưu như người VN). Họ cũng luộc và bán theo chén (nhỏ 5 DH, lớn 10 DH). Nhưng người Ma Rốc họ không biết dùng gừng, sả để khử mùi của ốc sên luộc nên chi đi ngang qua mấy quán bán ốc sên luộc thì ngửi phải một mùi tanh nồng khó chịu của ốc sên chứ không được thơm như các gánh ốc bưu, ốc len xào của quê hương ta.

Đi gần hai tuần lễ mà không thấy một dấu hiệu thức ăn Á đông. Đến ngày cuối chúng tôi về lại Casablanca thì tình cờ thấy một nhà hàng Tàu (chinese food). Nhưng họ lại đóng cửa vì nhằm vào lễ Sheep Festival. Có điều chúng tôi thích nhất là bánh mì bagette parisien vừa nóng dòn, vừa rất rẽ. Một ổ bagette đó mà mua ở Paris ph ải 1.5 Euro nhưng bên Ma Rốc chỉ 1.5 cent USD. Các tiệm pastiserie theo lối Tây thật là hấp dẫn.

Ma Rốc còn có các vụ mùa về Olive và chà là vì khí hậu sa mạc thích hợp nhất là ở Erfoud sát cạnh

Moroccan date

sa m ạc Saharah. Tháng 10 là mùa thu hoạch chà là. Chà là hái xong phải phơi nắng để làm mềm và tứa m ật đường. Trái khô cứng là phơi ít nắng, càng phơi nhiều nắng chà là càng mềm và có giá trị thị trường hơn.

Nguời Ma Rốc theo đạo hồi, và còn rất phong kiến. Khắp nơi ở chúng tôi đi qua hầu như chỉ thấy đàn ông nhất là ở các chợ,( không giống như ở VN rất nhiều sạp hàng do các bà đảm nhiệm). Chúng tôi có thấy một vài phụ nữ ôm con nhỏ ngồi dọc những lề đường lớn nơi có nhiều du khách qua lại để xin tiền. Họ chỉ ngồi im lặng một chỗ không lên tiếng, ai muốn cho thì họ mới đưa tay ra lấy. Chúng tôi không thể chụp một tấm ảnh nào của phụ nữ vì họ không cho phép.

 Đàn ông Ma Rốc có cá tính gia trưởng mạnh mẽ thấy thái độ có vẻ dữ dằn và thích gây hấn, cải vả. Còn phụ nữ Ma Rốc nhìn trên khuôn mặt sau tấm khăn che không biết được gì ngoài đôi mắt. Không phải phụ nữ nào cũng che mặt kín. Chúng tôi cũng thấy một it để hở mặt và đầu tóc. Hỏi thì được giải đáp là chỉ có phụ nữ nào có làm lễ “practiscion” mới che mặt và chỉ có người chồng mới được tháo khăn ra để nhìn tóc của vợ.  Người nào đã thụ lễ thi phải thực hành cầu nguyện đúng giờ giấc- 5 lần 1 ngày- và theo đúng các điều răn của đạo Hồi. Bởi vậy đang ngũ 4:30 sáng bỗng nghe những âm thanh lạ lung khắp nơi đó là một trong những lần cầu nguyện; rồi trưa 1 giờ, 4:30 chiều, rồi 10 giờ đêm. Coi như cả ngày đều nghe âm thanh cầu nguyện (không nghe rõ tiếng). Ngay tại phi trường lúc 4:30 PM chúng tôi thấy một phụ nữ dọn dẹp nhà vệ sinh, đang chùi dọn nửa chừng thì bỏ chổi qua một bên đến một góc tường quỳ xuống lầm thầm cầu nguyện mặc cho khách đứng chờ để sử dụng nhà vệ sinh.

Theo phong tục đạo hồi thì đàn ông có quyền kết hôn với 4 bà vợ một lúc. Nhưng ông vua hiện tại chỉ có một bà hoàng hậu duy nhất. Nghe nói cái lý do ông vua Mohammed V này không cuới 4 bà vợ vì “ngại” có đến 4 bà mẹ vợ chứ không phải “ngại” cái chi chi.

Đi trong các thành phố lớn như Marrakesk, Casablanca, Fes,  chúng tôi thấy có rất nhiều taxi. Taxi

Marrakesk Mosque

nhỏ màu đỏ chỉ chạy trong phạm vi thành phố đó và giá cả rất rẽ chỉ 2-3 USD cho một vòng dù ngắn hay dài. Taxi mà trắng gọi là grand taxi thì mới được chạy qua lại giữa hai thành phố và dĩ nhiên giá cả cao hơn, cũng như phải nhớ mặc cả trước để khỏi bị “chặt đẹp”.

Ở đây cũng xin nói thêm là mua bán tại các chợ ở Ma Rốc cũng giống như chợ bên VN là phải trả giá cho kỹ. Kinh nghiệm bản thân là chúng tôi vào tiệm hỏi mua một cái túi xách da nhỏ, họ cho giá 550 DH (DH dirahm là đơn vị tiền tệ của Ma Rốc khoản 8.5 DH/=1 USD), chúng tôi ngần ngừ tính bước ra thì anh chàng bán hàng đã tự động hạ giá 300 DH. Mình chưa trả giá mà họ đã tự động giảm xuống thì hỏi coi giá thật là bao nhiêu để có thể không bị hớ???.

Trên đường phố chúng tôi quan sát thấy có trồng rất nhiều cây cam, quýt và đang mùa trái rộ chín vàng. Cây được ct xén ất đẹp (không rườm rà), cành trĩu nặng trái. Chúng tôi hỏi “ai là người thu hoạch các trái này?” thì được cho biết nhân viên chính phủ lo vấn đề giữ gìn chăm sóc cho có mỹ quan thành phố. Người dân cho dù đói vẫn không ai xâm phạm hái trôm. Nhìn các cây này tại đường phố của xứ Ma Rốc mà chạnh lòng nghĩ đến sự phá hoại các cây hoa cảnh chưng bày vào dịp Tết Kỷ Sửuở Hà Nội!?

 Thành phố Ourzazate của Ma Rốc được coi nh ư Hollywood của Bắc Phi vì ở đó đã được dùng để quay nhiều phim của USA nh ư phim Babe, Gladiator, Mummy Return v.v…Chúng tôi chỉ đi viếng cảnh quay phim Gladiator mà thôi.

Đoạn cuối của chuyến du lịch xin mời các bạn cùng chúng tôi đi thám hiểm sa mạc Saharah. Đây là sa mạc nóng lớn nhất thế giới. “Saharah” theo nghĩa tiếng Ả Rập là “great desert”. Hôm chúng tôi đi  

thửơng ngoạn cảnh hoàng hôn ở dune tại Erg Chebbi là cửa ngõ vào sa mạc thì một “sự cố” xãy ra ghi một kỷ niệm khó quên. Đoàn chúng tôi đi 8 chi ếc Landover mỗi chiếc 5 người. Đường đi qua một khúc đập, nhưng bị nước tràn do mấy ngày mưa lớn . Một chiếc xe thứ 5 trước xe của chúng tôi bị lêch đ ường làm nghiêng xe về một bên khiến nước tràn vào. Xe chúng tôi và 2 xe sau cùng cũng cố gắng qua khỏi đập nước tràn trong hồi hộp lo âu. Chỉ một tích tắc mà thấy sao quá dài!
Sau khi qua xong cái đập nước thì các xe dừng lại và tour guide liên lạc với chính quyền địa phương để xin xe đến trục vớt. Hành khách 5 người trên xe được chuyển qua xe khác. Hành động cứu hộ rất nhanh trước khi xe có thể chìm sâu trong nước. và cũng nhờ xe nghiêng về phía tài xế nên dễ cứu các hành khách hơn. Nếu mà xe lệch bánh về bên phải thì chắc là “trôi theo giòng đời” rồi!!!
Chúng tôi nhanh chóng chớp mấy “pô” hình thì được các bạn trong đoàn phong cho là “phóng viên CNN tường thuật tại chỗ”

Mọi người ai cũng lên ruột nhưng như thế mới đúng ý nghĩa “thám hiểm”. Chúng tôi lấy việc này rút kinh nghiêm từ đây nếu đi du lịch thì phải nên mua bảo hiểm du lich nhé.

Sahara Desert

Tạ ơn thánh”Allah” sau đó cả đoàn lại tiếp tục tiến về sa mạc cho kịp thưởng thức mặt trời lặn vì mùa Đông mặt trời lặn sớm khoản 5 giờ. Chúng tôi đi lạc đà tiến sâu vào đồi cát mênh mông, gió cát lạnh thổi bốn phía, nếu không có người thổ địa ở đó dẫn đường đi thì rất dễ lạc vì chung quanh bốn bề đều là cát nhấp nhô lượn sóng chập chùng. Gió thổi tung cát mịt mù cũng không thấy đường mà đi. Đẹp, hung vĩ nhưng mà không an toàn lắm. Nếu mình đứng một chỗ chỉ trong chớp mắt gió thổi cát sẽ lấp cả bàn chân. Chúng tôi đi thành đoàn, xem mặt trời lặn xuống rất nhanh (không như mặt trời lặn ở bờ biển xuống chậm). Chỉ tích tắc là toàn bộ bầu trời sậm màu. Phải nhanh chóng trở về thôi. Đường về tour guide đã chọn lối khác an toàn hơn không đi trở lại

đập nước tràn, nhưng điều lo âu chỉ thật sự tan biến khi mà xe chúng tôi chạy trên đường tráng nhựa (vì một phần trong sa mạc là đường đất đá và tối om)

Sa mạc Sahara khác với Gobi vì không có nhiều cỏ cây mà chỉ toàn đá đen và đây cũng là nguồn đá cẩm thạch giá trị mà Ma Rốc khai thác để xuất cảng cho các công trình xây dựng. Đi thám hiểm sa mạc Saharah theo chúng tôi vẫn không mạo hiểm bằng đi Gobi vì dù sao Sahara cũng nằm gần “ánh sáng văn minh đô thị” nên cũng có điện nước cung cấp một phần (không hoàn toàn thiên nhiên 100%)

Trở về chúng tôi thầm làm một sự so sánh Ma Rốc và VN; cả hai quốc gia đều có lịch sử thuộc địa pháp. Ngày nay Ma Rốc vẫn giữ những gì đã được xây dựng từ thời Pháp (ngay cả giáo dục) và tiếp tục chịu ảnh huởng Pháp nên tiếp tục hấp thụ tinh thần dân chủ cho dù đó là quốc gia Hồi Giáo. Du khách Pháp và châu âu là một nguồn lợi kinh tế đáng kể của Ma Rốc. Ma Rốc có hãng lắp ráp xe hơi Renault. Ma Rốc không có nhiều nhà cao tầng, Không có freeway nhiều lane như USA nhưng mà các đường quốc lộ trơn tru xe chạy trật tự thoải mái Bắc Nam và có nhiều đường để thay thế không phải chỉ một cái “quốc lộ 1” như VN. Đường đèo từ dãy High Atlas xuôi xuống Middle Atlas dài và ngoằn nghèo gấp mấy lần đèo Hải Vân rất ngoạn mục và an toàn dù cho trời tuyết giá. Nhờ đường sá như vậy nên du khách có thể thăm viếng nhiều thành phố trong một thời gian giới hạn.

Phải kết luận rằng Ma Rốc khôn ngoan khi vẫn tiếp tục chọn Pháp là đồng minh lưỡng lợi để tiếp tục phát triễn đất nước nâng cao dân trí, xây dựng bến cảng, nhà ga, phi trường, đường sá để xứng đáng vị trí “Cửa ngõ Bắc Phi”.

 

Casablanca view from Novotel hotel